Londra Yunus Emre Enstitüsü, 31 Mart Perşembe günü Hurst Publishers işbirliğinde Diana Darke'ın “Sarazenlerden Çalmak: İslam Mimarisi Avrupa'yı Nasıl Şekillendirdi” isimli kitabının imza ve söyleşi etkinliğine ev sahipliği yaptı. Moderatörlüğünü mimar Samie Iqbal Kayani'nin yaptığı ve Orta Doğu Kültürü Uzmanı Diana Darke'ın konuşması ile başlayan etkinlik soru-cevap ve kitap imzası ile devam etti.Konuşmasında Avrupa mimarisinin kökenlerinin izini süren yazar Diana Darke dinleyicileri mimari "ödünç alma"nın gizli kalmış bir tarihi yolculuğuna çıkardı. Avrupa merkezli anlatılara meydan okuyan konuşmasında yazar, İslam mimarisinin Orta Doğu, Akdeniz ve İberya'daki etkilerine değindi.Anlatısında dinleyicileri tarihte bir yolculuğa çıkaran yazar Darke farklı ülkelerdeki mimari yapılara ve onların kültürlel özelliklerine değinerek bu anıtsal yapıların mimari tarihi ve tarzları hakkında karşılaştırmalı analizler yaptı. Bu analizinin önemli bir örneği olan St Paul Katedrali'nden başlayan Darke, 'Gotik' olarak adlandırılan mimari sitilin temelini oluşturan Sarazen stilini açıkladı.
"Sarazenlerden Çalmak" başlığındaki kelime oyununa değinen yazar Sarazen kelimesinin kökeninin Arapça ‘’çalmak’’ anlamına gelen bir kelime olduğunu açıklayarak kıtabın ismindeki gizli ironiye vurgu yaptı. Darke, İslam mimarisinin etkinlerinin Avrupa tarihindeki izlerinin yavaş yavaş silinmeye çalışılmasına rağmen mimari yapılarda bir taklit şeklinde yeniden yorumlanarak ortaya çıkmasına dikkat çekti. Darke’a göre, Arap ve İslam kültürünün mimari üslubunun karakteristikleri Notre Dame Katedrali'nden Parlamento Binası'na ve Venedik'teki sayısız yapıdan Beyaz Saray'a kadar uzanan etkileşimlerle zenginleşmiştir. Darke, konuşmasını genellikle göz ardı edilen önemli bir noktaya yaptığı vurgu ile sona erdirdi: Bugün etrafımızda gördüğümüz kültürel zenginlikler aslında tarih boyunca farklı medeniyetler tarafından birlikte inşa edilmiştir ve birbiri üzerine katkıda bulunularak bugüne dek taşınmıştır.
Yazarın konuşmasını takiben soru cevap kısmına geçildi. Akademik, büroktatik ve diplomatik çevrelerden bir çok katılımcının takip ettiği etkinlikte kitaba ve konuya dair ilginç sorular yöneltildi. Daha sonra yazarın kitaplarını imzaladığı etkinlik, geleneksel Türk yemekleri ikram edilmesinin ardından sona erdi.
Etkinlik hakkında daha fazla bilgi için Londra Yunus Emre Enstitüsü’nün web sitesini ziyaret edebilir: https://yeelondon.org.uk/ ya da londra@yee.org.tr adresine e-posta gönderebilirsiniz.
Kitap
Avrupalılar Müslüman dünyasına olan kültürel borçlarının izlerini İslamofobinin arkaplanında gün geçtikçe artan bir şekilde gizlemeye çalışıyorlar. Ancak bu İslami kültürel miras, Paris’deki Notre Dame Katedrali’nden Londra’daki Parlamento Binası’na kadar bu etkinin tarihsel izlerini koruyor. Tamamı resimli ve dipnotlarla hazırlanan bu kitap, Şam, Bağdat ve Kahire gibi Orta Doğu’nun merkezi olan şehirlerden Müslümanların himayesindeki İspanya, Venedik ve Sicilya üzerinden Avrupa'ya uzanan mimari tarzların izini sürerek Avrupa'nın mimari mirasının Arap ve İslam dünyasına kadar uzanan köklerini gün ışığına çıkarıyor.
Yazar Diana Darke, Ortaçağ döneminde yaşamış haçlıların, hac yolcularının ve tüccarların Kutsal Topraklara giderken Arap Müslüman kültürüyle nasıl karşılaştıklarını ve ayrıca Sir Christopher Wren'in 'Sarazen' Gotik mimarisi tarzından nasıl ilham aldığını açıklayarak Osmanlı ve Batı kültürleri arasındaki daha yakın tarihli sanatsal etkileşimi analiz ediyor. Sarazenlerden Çalmak isimli bu eser mimari 'ödünç alma'nın eskilere uzanan ancak gözden kaçan tarihini yeniden ele alan kültürel etkileşimin zengin bir öyküsüdür.
Kitap, SARACENS25 kodu kullanılarak Hurst Publishers' websitesinden %25 indirimle satın alınabilir.
Yazar
Diana Darke, kültürel alanda yaptığı araştırmalarında özellikle Suriye'ye odaklanan bir Ortadoğu uzmanıdır. Oxford Üniversitesi'nde Arapça ve Londra SOAS Üniversitesi’nde İslam Sanatı ve Mimarisi alanlarında tamamladığı eğitimlerle birlikte 30 yılı aşkın bir süredir Ortadoğu konularında uzmanlaşan yazar, kamu ve ticaret sektörlerinde çalışmıştır. Şam'daki Evim: Suriye Krizinin İçeriden Görünümü (2016), Suriye Taciri (2018) ve Halep'teki Son Sığınak (2019) gibi yazarın diğer eserleri de okuyucular tarafından oldukça beğeni görmüştür. En son yayınlanan kitabı, Sarazenlerden Çalmak: İslam Mimarisi Avrupa'yı Nasıl Şekillendirdi, üç farklı dalda 2020 Yılın Kitabı ödülünü almıştır. Osmanlılar ve Kültürel Mirasları isimli bir sonraki kitabı Ekim 2022'de yayınlanacak. BBC, PBS, TRT, Al-Jazeera ve France24 gibi medya kanallarına ve uluslararası etkinliklere konuşmacı olarak sık sık davet edilen yazarın Suriye hakkındaki çalışmaları BBC web sitesi The Sunday Times, The Guardian ve The Financial Times tarafından yayınlanmıştır. Kendisi aynı zamanda Washington'da bulunan düşünce kuruluşu MEI (Orta Doğu Enstitüsü)’de misafir öğretim üyesidir.
Moderatör
Samie Iqbal Kayani, IK Architecture Ltd isimli mimarlık şirketinin direktörü ve Liverpool Üniversitesi Mimarlık ve Kültürel Miras Araştırmaları Merkezi'nde doktora adayıdır. İngiltere'de ve yurtdışında, Mekke Harem-I Şerif içindeki son tarihi yapının restore edilmesi ve yakın zamanda Birleşik Krallık'ta devletin kültürel mirasın korunması çalışmaları çerçevesinde oluşturduğu listede birinci derecede yer alan tek camiinin mimari planlarının tasarlanması gibi kültürel açıdan önemli bir çok projede çalışmıştır. Aynı zamanda topluluklarda “Geleceğin Liderleri” çalışmaları alanında Aziz Foundation akademisyenleri arasında yer almaktadir.
Bu söyleşi, Londra Yunus Emre Enstitüsü tarafından 2017 yılından bu yana düzenlenen Kültür Sanat Konuşmaları Serisinin bir parçasını oluşturmaktadır.Bu etkinlik ayrıca Londra Yunus Emre Enstitüsü’nün Facebook ve YouTube hesaplarından canlı olarak yayınlandı.